رفاہ عامہ اما م علی علیہ السلام کی نگاہ میں
Social Welfare from the view point of Imam Ali (A.S)
Abstract
The provision of all the basic needs and facilities of human life in a society is called "welfare". In other words, if all the basic facilities of education, health, employment and support are available to the members of a society, it is called a prosperous society. In such a society, it is considered a duty to take care of poor, helples and helpless people.
Of course, Islam has put a lot of emphasis on creating such an Islamic society. Prophet ﷺtook practical steps to establish such a welfare society in Madinah. After the demise of the Holy Prophet, we see the formation of such a welfare society during the reign of Hazrat Ali (peace be upon him) in which practical arrangements were made to provide the basic needs of the people.
Hazrat Amirul Momineen (A.S.) tried hard during his short but fair reign to ensure that justice prevails in the society, that the basic necessities of life are easily provided to the people and that no one is discriminated against without privilege. In this paper, the struggle of Hazrat Ali (A.S) for the establishment of such a welfare society has been examined.
References
Muhammad R aza Alhakami, Muhammad Alhakimi, Ali Alhakimi, ALhayat,Vol,4,( Tehran, Dafter Nasher Farhung Islami, 1415,AH)126.
محمد رضا الحکیمی،محمد الحکیمی، علی الحکیمی، الحیاۃ، ج۴، (تہران ،دفتر نشر فرھنگ اسلامی ، ۱۴۱۵، ھ ۔ ق)۱۲۶۔
Syed ,Hu sain, Shaikh Alislami,Transelation:Nisar Zain Pori,,Aqwal Imam Ali,(Lahor, Idarah Minahaj Alsaleheen,January,2012).
سید حسین، شیخ الاسلامی، مترجم، نثار زین پوری، اقوال امام علی، (پاکستان، لاہور،ادارہ منھاج الصالحین، جنوری، ۲۰۱۲)۔
Muhammad , Jareer, Altibri,Tareekh Tibri, Vol,4,( baeroot,moassish Alalami,llmvboat,,BT),91; Abdul Hameed bin hibat u Allah, ibn Abi Alhdeed,Shareh Nahj ul Balaghah, Vol,4,(Qum,Maktaba Ayat ul Allah Almarashi Al Najafi,14014, AH),109;Muhammad Baqer, Majlesi,Behar Alanwar, Vol,41,(Baeroot,Moassisah Alwafa,1983),132; Ahmad bin Katib, Ansab ul Ashraf, Albalazari,Vol,3,(Baeroot, Dar Ul Fiker, 1417,AH),154.
محمد بن جریر ، الطبری، تاریخ طبری، ج۴ ، ( بیروت، مؤسسۃ الاعلمی للمطبوعات، بی تا) ۹۱ ؛ عبد الحمید بن ھبۃ اللہ، ابن ابی الحدیدشرح نھج البلاغہ، ج۴، ،(قم ،مکتبۃ آیۃ اللہ المرعشی النجفی،۱۴۰۱۴،ھ۔ق) ۱۰۹ ؛ محمد باقر، مجلسی، بحار الانوار، ج۴۱،(بیروت، مؤسسۃ الوفاء، ۱۹۸۳م) ۱۳۲ ؛ احمد بن یحیٰ ، انساب الاشراف،البلاذری،ج۳، ( بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۷، ھ، ق) ۱۵۴۔
Muhammad Yaqoob Kulaini, Usool Kafi, Vol5,Hdeedh,8,(Qum,Intesharat Uswah, 1385 shamsi0.86; Al Hasan bin Alibin Al Hussain Bin Shubah, Alharani, Tohaf ul Uqool,(Qum,Muassisah Al Islami,1414,AH),220.
محمد یعقوب ، کلینی، اصول کافی، ج ۵، ح۸،( قم، انتشارات اسوہ، ۱۳۸۵ شمسی) ۸۶ ؛ الحسن بن علی بن الحسین بن شعبۃ ، الحرانی ، تحف العقول، (قم، مؤسسۃ الاسلامی، ۱۴۱۴،ھ۔ق) ۲۲۰۔
Imam Zaid Bin Ali Alhusain bin Ali bin Abi Talib, Musnad Alimamam Zaid,(Baeroot,Muassisah, Alwafa, BT),255.
امام زید بن علی بن الحسین بن علی بن ابیطالب، مسند الامام زید،( بیروت، مؤسسۃ الوفاء، بی تا) ۲۵۵۔
Ahmad bin Ishaq, Yaqoobi, Ibn Wazeh, Tarikh Alyaqoobi,Vol,2,Translation:Muhammad Ibrahim,Aayati,(Tehran,1382, shamsi),203.
احمد بن اسحاق ،یعقوبی،ابن واضح، تاریخ الیعقوبی ،ج۲، ،ترجمہ،محمد ابرہیم آیتی، (تہران، ۱۳۸۲ شمسی) ۲۰۳۔
Syed, Razi,Sharif,Nahj ul Balaghah, Maktoob,53.
سید رضی ، شریف، نھج البلاغہ، مکتوب، ۵۳۔
Muhammad bin Alhasan,Alhur, Alaamili,Wasael Alshiaha,Vol,13, Hadeedh,102,(Baeroot, Dar Ahaya Alturadh Alarabi,1403,AH)195; Abid,Behar Al Alanwar,Vol,93,26,27.
محمد بن الحسن ، الحر ، العاملی۔ وسائل الشیعۃ، ج۱۳، ح ۱۰۲، (بیروت، داراحیاء التراث العربی،۱۴۰۳،ھ۔ق) ۱۹۵ ؛ ایضا بحار الانوار، ج ۹۳،ص۲۶ اور ص۳۷۔
Abdu l Allah Bin Jafar,Himyari,Qurb ul Asnad,(Qum,Muassisah Aalbyat,1413, AH),115;Abid,Behar ul Awar,,Vol102, Hadeedh,10. 56.
عبد اللہ بن جعفر، حمیری ، قرب الاسناد، ، ((قم، مؤسسۃ آل البیت، ۱۴۱۳، ھ۔ق) ۱۱۵ ؛ ایضا بحار الانوار،ج ۱۰۲، ص۶ ۵،ح۱۰۔
Muhammad bin Alhassan,Al Hussaini, Aaamili,Almowaaez Ul Adadiyah,(Qum,Dafter Nasher Alhadi,2019),55.
محمد بن الحسن الحسینی، العاملی، المواعظ العددیہ ،(قم، دفتر نشر الھادی، ۲۰۱۹م) ۵۵۔
Al Hassan bin Alhussainbin Alshabah, Alharani,Tohaf ul Uqool,(Qum, Muassisah Alislami,1414,AH),111.
سن بن الحسین بن شعبۃ ، الحرانی۔ تحف العقول، ، ( ایران، قم ، مؤسسۃ الا سلامی، ۱۴۱۴، ھ۔ ق) ۱۱۱۔
Usool Kafi,Vol,5,Hadeedh,32,139;Muhammad bin Alhassan, Altoosi,Tahzeeb Ul Ahkam,Vol,6,Hadeedh,11277,(Tehran,Dar al Kutub Alislamiah,,1407,AH),383; Markaz Tahqiqat kmpiutri Uloolm Islami, Danish Nameh Alavi,Vol4,(Qum, Markaz Tahqiqat Uloom Islami,1386,shamsi),88.
اصول کافی،ج۵،ص۱۳۹،ح۳۲؛ محمد بن حسن، الطوسی، تھذیب الاحکام، ج۶ ،ح۱۱۲۷، (تہران،دارالکتب الاسلامیہ،۱۴۰۷،ھ۔ق) ۳۸۳؛مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، دانش نامہ علوی، ج۴،(قم،مرکز تحقیقات علوم اسلامی، ۱۳۸۶ شمسی) ۸۸۔
Muhammad bin Ali bin Baboveh,Alkhisal,(Qum, JAmiah Almudarreseen,1362,AH)621.
محمد بن علی بن بابویہ، الخصال،(قم،جامعہ مدرسین،۱۳۶۲،ھ۔ق) ۶۲۱۔
Nuamanbin Muhammad bin Mansoor,Qazi,Daaeim Alislam,Vol.2,Hdeedh,1913,(Qaherah,Dar almaarif,1383,AH),538, by rerfence :Danish Namah Alavi.
نعمان بن محمد بن منصور ، قاضی، دعائم الاسلام، ج۲، ح۱۹۱۳، (مصر، قاہرہ، دار المعارف، ۱۳۸۳) ۵۳۸ ؛ ایضا، بحوالہ دانش نامہ علوی، ج۴۔
Muhamood Bin Umar, Al Zamakhshari,Rabee AL abrar, Vol,4,(baeroot,Muassisah alalami lilmatbooaat,1992),154.
محمود بن عمر، الزمخشری، ربیع الابرار،ج۴، (بیروت، مؤسسۃ الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۲،ھ۔ق، ۱۹۹۲م) ۱۵۴۔
Muhammad ,Dashti, Tarjumah, Nahj al Balagha,Mktoob,53.(Qum, Bostan kitab,1384,shamsi).
محمد ، دشتی، ترجمہ ، نھج البلاغہ، مکتوب ۱۵۳،(قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۴ شمسی)۔
Muhammad ,Rae, Shahri,Muhammad, Danish Namah Ameer Almomneen,Vol,4,(Qum, Muassisah Elmi Farhangi, 1382, shamsi)127.
محمد رے، شہری، محمد،دانش نامہ امیر المؤمنین ،ج۴، (قم، مؤسسہ علمی فرھنگی، ۱۳۸۲ شمسی) ۱۲۷۔
Tohaf ul Uqool,184.
تحف العقول،ص ۱۸۴
Nahj Ul Balagha,Hikmat.328;Muhammad Alfattal,Alnishapori,Raozat Alwaezeen,,(Alnajaf Alashraf,Almaktbah Alhaideryah,1386,1966).497.
نھج البلاغہ، حکمت، ۳۲۸، محمد بن الفتال ، النیشابوری، روضۃ الواعظین، (النجف الاشرف، المکتبۃ الحیدریۃ،۱۳۸۶ھ۔ق۔ ۱۹۶۶م) ۴۹۷۔
Aqwal Ali,400.
ایضا ،اقوال امام علی، ص۴۰۰۔
Agha Hussain, Bruardi, Jamea Ahadeedh Alshiah, Vol,22( Tehran, Intesharat Sabz,1386,shamsi)74.
آقا، حسین ،بروجردی، جامع احادیث الشیعہ،ج۲۲، (تہران، انتشارات فرھنگ سبز، ۱۳۸۶،شمسی)۷۴۔
